Hoe bouw je pensioen op als huisarts, tandarts of specialist?

De vier pijlers van pensioenopbouw

Laat ons beginnen bij het begin. Je pensioen wordt namelijk opgebouwd volgens vier pijlers: 

1. Wettelijk pensioen: dit krijg je automatisch. Het bedrag wordt berekend op basis van je inkomen en hoeveel je werkt doorheen je loopbaan. 
2. Aanvullend pensioen dat je tijdens je loopbaan opbouwt
3. Aanvullend pensioen dat je los van je werk privématig opbouwt (bijvoorbeeld via langetermijnsparen en pensioensparen)
4. Vermogensopbouw (bijvoorbeeld beleggingen en vastgoed) 

Als huisarts, tandarts of specialist krijg je standaard een lager wettelijk pensioen dan een werknemer in loondienst. De tweede pijler is dus heel belangrijk: pensioen opbouwen tijdens je loopbaan. Daarvoor zijn er vier mogelijkheden. 

1.    Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)

Via het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen, kortweg VAPZ, spaar je op een fiscaal voordelige manier voor later. Hiermee spaar je elk jaar tot 8,17% van je netto belastbaar beroepsinkomen van drie jaar geleden. In 2022 kan je tot maximaal 3.447,62 euro (aanslagjaar 2023) sparen.

Het sociaal VAPZ gaat iets verder. Via deze weg kan je meer sparen: tot 9,40% van je inkomen, met een maximum van 3.966,67 euro (aanslagjaar 2023). 

Het verschil? Met een sociaal VAPZ bouw je extra sociale waarborgen op. Zo word je vergoed voor inkomensverlies bij overlijden, arbeidsongeschiktheid of invaliditeit. 10% van wat je spaart, gaat naar een solidariteitsluik.

2.    Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ)

Ben je als zelfstandig arts aan de slag zonder vennootschap? Dan kan je, aanvullend op de premie voor het VAPZ, ook sparen via een Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen. Op die manier kan je een hoger bedrag aan de kant zetten, en dat op een fiscaal voordelige manier. 

Het maximale bedrag dat je kan sparen in je POZ, wordt berekend volgens de 80%-regel. Die bepaalt dat het totale bedrag dat je opbouwt via je wettelijk pensioen, (sociaal) VAPZ en POZ, niet hoger mag zijn dan 80% van je gemiddelde beroepsinkomen over de laatste drie jaar.

3.    Individuele Pensioentoezegging (IPT) of groepsverzekering

Werk je als huisarts, tandarts of specialist in een vennootschap, dan kan je niet sparen via het POZ. Maar er zijn alternatieven. Met een Individuele Pensioentoezegging (IPT) financiert je vennootschap jouw pensioen als bedrijfsleider. De premie die je spaart, is onbeperkt (in tegenstelling tot de VAPZ) maar afhankelijk van je bezoldiging. Deze is fiscaal aftrekbaar voor je vennootschap op voorwaarde dat de 80%-regel gerespecteerd wordt en de bedrijfsleider een maandelijkse bezoldiging krijgt uit de vennootschap. 

Ook een groepsverzekering is een optie, al is die voor zelfstandige artsen minder geschikt. Een IPT laat immers toe om een individueel contract op te maken (voor jou als bedrijfsleider) terwijl een groepsverzekering meer geschikt is wanneer – de naam zegt het zelf – een groep mensen zich samen verzekert.

4.    RIZIV-contracten

Specifiek voor artsen bestaat er nog een extra manier om pensioen op te bouwen: de RIZIV-contracten. Om hiervan te genieten, moet je wel geconventioneerd zijn. Je ontvangt dan jaarlijks een premie om te investeren in de opbouw van pensioen of om bepaalde waarborgen zoals een overlijdensdekking of dekking arbeidsongeschiktheid op te bouwen. De RIZIV-toelage moet je wel jaarlijks aanvragen. 

De premies voor inkomstenjaar 2022 verschillen naargelang het type arts en de mate waarin je geconventioneerd bent. 

In de praktijk: reken op je SBB-expert

Zelf al die opties en regels vanbuiten leren is onbegonnen werk. Dat is voer voor je accountant. Wij helpen jou met die en andere slimme keuzes, zodat jij je kan concentreren op wat écht telt: je praktijk. Meer tips, informatie en inspiratie voor artsen vind je hier verzameld.  Liever persoonlijk advies? Neem dan contact op met één van onze experten.