Een bedrijf verkopen of kopen: hoe bepaal je de juiste waarde?
Of je nu de eigenaar bent van een lokale drankencentrale of je een familiebrouwerij wil kopen, de waardering van een onderneming is geen klein bier. Een overlater wil zijn levenswerk liever niet van de hand doen voor een appel en een ei. Een overnemer wil niet te veel betalen voor zijn toekomstdroom. Om tot een faire overnameprijs te komen, is het belangrijk de geschatte waarde van de onderneming te kennen. Geen idee waar te beginnen? Wij zetten de belangrijkste waarderingsmethodes op een rij.
Een goed begin is het halve werk. Sta je op het punt een bedrijf over te nemen of te laten? Zorg dat je goed voorbereid aan de start verschijnt met deze tien tips.
Waarde versus prijs
‘Wat is mijn onderneming waard?’, het is de hamvraag bij elke bedrijfsoverdracht. Een mooie overnameprijs is immers de kers op de taart voor elke hardwerkende ondernemer. Maar net als in elke andere handelstransactie is er een verschil tussen de waarde en de prijs die de koper wil betalen. Over het algemeen geldt: wat niet aantoonbaar is, daar wordt niet voor betaald.
- Waarde: het resultaat van een berekening. Hiervoor bestaan verschillende waarderingsmethodes. Dé waarde van je bedrijf bestaat immers niet, en ze is sterk afhankelijk van de bril die je opzet: die van koper of verkoper?
- Prijs: wat iemand bereid is te betalen. Dit is doorgaans het resultaat van een onderhandeling en moet leiden tot een win-win: als verkoper wil je netto voldoende overhouden na de transactie, terwijl je als koper je investering zo snel mogelijk wilt terugverdienen.
Vier redenen waarom prijs en waarde vaak van elkaar verschillen
- Op een competitieve markt speelt altijd de wet van vraag en aanbod: hoe schaarser je product, hoe groter de vraag, hoe hoger de prijs.
- Ook je onderhandelingspositie speelt een rol: ben je de biedende of de vragende partij? En binnen welke tijdspanne moet de verkoop beklonken zijn? Hoe sneller het moet gaan, hoe zwakker je positie om de gewenste prijs te negotiëren.
- Misschien verwacht je als koper synergievoordelen te behalen uit de aankoop, zoals kostenbesparingen of extra omzet als gevolg van de overname. Die verwachte voordelen kunnen de verkoopprijs beïnvloeden.
- Tot slot, onderschat de invloed van subjectieve factoren en emoties niet. Persoonlijke doelstellingen van bedrijfsleiders, familiale belangen of een opbod tussen concurrenten kunnen een grote invloed hebben.
Hoe bereken je de waarde?
Om een juiste inschatting te maken van de waarde van je zaak bestaan er verschillende waarderingsmethodes, die elk vertrekken vanuit een andere invalshoek: het vermogen, de opbrengsten van je onderneming of een marktgerichte vergelijking met soortgelijke bedrijven.
Staar je niet blind
Onthoud vooral dat er een grote keuze aan waarderingsmethodes bestaat, maar dat geen enkele methode volledig op zichzelf staat. Het komt erop aan per geval te bekijken welke benadering de beste is en om verschillende methodes te combineren.
De waarderingsmethodes
SBB ontwikkelde een waarderingstool op basis van vijf methodes. We lichten de drie belangrijkste methodes toe die in elke waarderingsopdracht terugkomen.
Eerste methode: substantiële waarde
De substantiële of intrinsieke waarde vertrekt van een eenvoudige berekening: de actuele economische waarde van je bezittingen min de schulden. Hierbij worden de balansposten gecorrigeerd naar de marktwaarde op het ogenblik van de waardering.
Deze methode is slechts een momentopname en houdt geen rekening met de toekomstige winstgevendheid van de onderneming of (onzekere) langlopende contracten. Daarom is ze niet geschikt voor groeiers, wel voor patrimoniumvennootschappen.
Tweede methode: rendementswaarde
Om de rendementswaarde te berekenen wordt vaak de Discounted Cash Flow methode gebruikt. Deze methode kijkt naar de toekomst. Bijgevolg zijn realistische projecties van groot belang. De waarde wordt berekend door de toekomstige vrije cashflows van de activiteit gedurende een bepaalde periode te actualiseren naar vandaag. Vanuit economisch oogpunt is dit de meest verantwoorde methode, omdat ze rekening houdt met de toekomst en de tijdswaarde van je geld met behulp van een verdisconteringsvoet. Ook de terugbetalingscapaciteit van de financiering wordt vaak berekend op basis van deze methode.
Aan de keerzijde: deze methode is erg complex en tijdrovend en vertrekt van inschattingen naar best vermogen, De uitkomst kan dus erg variëren afhankelijk van de gebruikte uitgangspunten.
Derde methode: vergelijkende waarde
Je kan de waarde van een onderneming ook afleiden van de waarde van beursgenoteerde bedrijven of overnameprijzen van gelijkaardige bedrijven. Hiervoor gebruik je ‘multiples’ of ratio’s die je toepast op een bepaalde financiële parameter van de te waarderen onderneming. Een veel gebruikte formule is de vermenigvuldiging van de EBITDA met een sectorspecifieke multiple.
Waarom EBITDA?
Wanneer je een bedrijf koopt of verkoopt ga je zeker geconfronteerd worden met de term EBITDA. EBITDA staat letterlijk voor ‘earnings before interest, tax, depreciation and amortisation’ of in het Nederlands ‘de winst voor de aftrek van interesten, belastingen, afschrijvingen en waardeverminderingen’.
EBITDA is een goede graadmeter voor het bedrijfsresultaat van een onderneming zonder rekening te houden met bedrijfsspecifieke investeringsbeslissingen of de financieringsstructuur. Deze financiële parameter laat toe om de operationele winstgevendheid van bedrijven in dezelfde sector met elkaar te vergelijken.
Dit is een snelle, marktgedreven methode, die courant gebruikt wordt. Een belangrijke voorwaarde is wel dat je vergelijkbare ondernemingen moet vinden qua activiteiten, structuur en marktprofiel om de juiste multiple te bepalen. Voor start-ups is deze methode minder geschikt.
Geen exacte wetenschap, maar een waarderingsvork
Dit waren de belangrijkste waarderingsmethodes in een notendop. Belangrijk om te onthouden: elke methode levert een andere waarde op. Het is niet zo dat één waarde de juiste is. Je krijgt vooral een beter zicht op de onder- en bovengrens.
Een bedrijf kopen of verkopen is een hele onderneming
Het multidisciplinair SBB-team staat voor je klaar om je hierbij te ondersteunen. Neem vrijblijvend contact op met onze corporate finance adviseurs.
