Je erfopvolging regelen: een testament maakt maatwerk mogelijk

Baart de verdeling van je nalatenschap je zorgen, dan is een testament nog niet zo’n gek idee. Hiermee bepaal je immers zelf hoe je erfenis later wordt verdeeld. En je hoeft er niet eens voor langs de notaris. Deze en andere kenmerken van de populaire techniek ontdek je hier. 

Stel: je overlijdt zonder testament. In dat geval bepaalt de wet wie welk deel van je bezittingen krijgt. Ben je alleenstaand en kinderloos, dan gaat je nalatenschap volgens het wettelijk erfrecht naar verre familie die je misschien niet eens kende. Die betalen tot wel 55% erfbelasting aan de staat. Dat kan anders. 

 

Nogal wat mensen denken dat een testament enkel zinvol is voor wie er warmpjes inzit. Dat is een grote misvatting. Er zijn veel goede redenen te bedenken om een testament op te maken: je neemt het heft over je nalatenschap zelf in handen, geeft dierbare personen of goede doelen een financieel steuntje in de rug én je voorkomt dat je erfgenamen te veel erfbelasting moeten betalen. Zeker het overwegen waard dus.  


De eigenschappen van een testament

Het testament is het middel bij uitstek om af te wijken van het wettelijk erfrecht. Je bepaalt zelf de voorwaarden en het voorwerp van je legaten. Dankzij de typische kenmerken van een testament wordt jouw erfopvolging op-en-top maatwerk. 

1.    De keuze tussen notarieel of eigenhandig 

Naast een internationaal testament kies je in België tussen een notarieel of eigenhandig testament. Enkel het laatste schrijf je zelf en is dus de snelste en goedkoopste weg. Wel is het raadzaam om je testament bij een notaris in bewaring te geven, zodat het zeker niet ongevonden blijft of verloren gaat. Het notarieel testament, daarentegen, is een authentieke akte die is opgemaakt door een notaris in aanwezigheid van twee getuigen. Dit is een gekende maar duurdere optie. Zowel het notarieel als het eigenhandig testament worden geregistreerd in het Centraal Register van Testamenten.

2.    Vrije keuze van erfgenamen

In je testament bepaal je zelf wie welk deel van je nalatenschap krijgt. Of omgekeerd: wie je onterft. Hou er wel rekening mee dat de langstlevende echtgeno(o)t(e) en kinderen altijd recht hebben op een wettelijk beschermd erfdeel, hun reserve. Wat in de nalatenschap overblijft na aftrek van die reserve kan je in je testament vrij verdelen. 

3.    Strikt persoonlijk 

Een testament wordt gezien als je uiterste wilsbeschikking. Daarom kan alleen jij erover beslissen. Je kan het dus niet door iemand anders of per volmacht laten opmaken. Ook een gezamenlijk testament, waarin jij en je partner samen je laatste wil uiten, is verboden.

4.    Eenzijdig aanpasbaar en herroepbaar 

Anders dan bij een schenking, die onmiddellijk uitvoerbaar is, treedt een testament pas in werking na je overlijden. Het heeft dus geen onmiddellijke gevolgen voor je huidige vermogen. Meer nog, je kan een testament ook eenzijdig wijzigen of zelfs herroepen. Over de voornaamste verschillen tussen de schenking en het testament kon je al lezen in een vorige blog. 

De fiscale behandeling van erven

Schenken is in Vlaanderen fiscaal interessanter dan erven, schreven we eerder al. Toch kan je met een slim testament ook jouw erfenis fiscaal gunstig regelen, zodat je erfgenamen niet meer erfbelasting betalen dan nodig.  

Bijvoorbeeld: Rob woont al 20 jaar feitelijk samen met zijn partner Dorien. Vijf jaar voor zijn overlijden kopen ze samen een huis. Op het moment dat Rob sterft, erft Dorien niets als Rob geen testament had opgemaakt. Met een testament, daarentegen, waarin Rob de gezinswoning legateert, erft Dorien de woning gratis. Dat maakt fiscaal een groot verschil. Maar ook als Rob en zijn partner gehuwd zijn, heeft een testament zijn nut. Zeker wanneer ze uit elkaar gaan en een van beide ex-partners overlijdt op het ogenblik dat de echtscheiding nog niet uitgesproken is. 


Conclusie: stel het niet langer uit

Je leest het, het opmaken van een testament is zonder twijfel een belangrijke techniek bij vermogensplanning. Zoiets verdient deskundige bijstand. Laat je begeleiden door een SBB-vermogensplanner en vermijd zo fouten bij de opmaak van je testament of voorkom problemen bij de uitwerking ervan.

Hulp nodig met je testament of meer informatie?

Vertrouw op je lokale SBB-adviseur of stuur onze experten rechtstreeks een e-mail via  die contactformulier.