Betalingsuitstel van kredieten: vergiftigd geschenk?
Om een krediet te krijgen bij een kredietinstelling zijn twee zaken belangrijk: een goed cashflowbeheer en de gestelde waarborgen. In ons vorig artikel las je al hoe je je cashflow beheert in tijden van crisis. Maar ook gestelde waarborgen maken een aanzienlijk deel uit van je kredietdossier bij de banken. Deze laatste kunnen echter een nadelig gevolg met zich meebrengen. Waar moet je op letten?
Deze blog gaat over maatregelen in het kader van de COVID-19-epidemie en is mogelijk niet meer up-to-date. Raadpleeg de website van de overheid voor de meest recente informatie.
Beoordelingscriteria van een krediet
Bij de beoordeling van je kredietaanvraag kijkt de kredietverstrekker, veelal je bank, in eerste instantie naar je terugbetalingscapaciteit. Ben je als ontlener in staat om het ontleende bedrag op de afgesproken tijdstippen terug te betalen? Je bank moet geloven dat ze het ontleende bedrag terugkrijgt. Zonder dit geloof, geen kredietovereenkomst.
Eénmaal de bank overtuigd is dat je als klant het krediet kan terugbetalen, dekt de bank zich desondanks nog steeds in voor wanbetaling. Hier bestaan verschillende mogelijkheden voor. De meest toegepaste waarborgen zijn de hypotheek, de hypothecaire volmacht, pand op roerende goederen, persoonlijke borgstelling, ….
Beide elementen: terugbetalingscapaciteit én waarborgen zijn noodzakelijk voor banken. Het grote voordeel voor jou als ontlener is de relatief lage kostprijs van geld lenen. Kan één van beide elementen niet aangetoond worden, ben je aangewezen op andere kredietverstrekkers zoals business angels. Als compensatie voor het hogere risico vragen deze echter ook een hogere vergoeding.
Effectieve hypotheek of hypothecaire volmacht
Vraag je een betalingsuitstel aan bij je kredietinstelling, dan wordt de eerste pijler van je kredietaanvraag van destijds onderuit gehaald. De terugbetaalcapaciteit is niet meer aanwezig. Het is dan ook belangrijk dat je je bank inkijk geeft in hoe en wanneer deze hersteld kan worden. Anderzijds komt het tweede aspect nu meer uitdrukkelijk naar voor. Een waarborg wordt immers gesteld voor het geval dat er geen terugbetaling meer mogelijk is of moeizaam loopt. Je bankier zal dus zeker ook zijn bestaande waarborgen her-evalueren.
Het onderscheid tussen een effectieve hypotheek en een hypothecaire volmacht is hier belangrijk. Een hypotheek wordt ingeschreven in de registers van het hypotheekkantoor en is daardoor tegenstelbaar aan derden (geldig ten aanzien van iedereen). Dit brengt echter aanzienlijke kosten met zich mee. Een hypothecaire inschrijving van 100.000 euro kost ongeveer 3.500 euro, één van 500.000 euro kost al snel 10.000 euro.
Deze kosten zijn vaak overbodig aangezien kredietinstellingen er toch in geloven dat de ontlener het krediet volgens de gemaakte afspraken zal kunnen afbetalen. Vandaar dat de bank vaak toestaat, als commerciële geste, om te werken met een hypothecaire volmacht. Je geeft je bank dan een volmacht om een effectieve hypotheek in te schrijven op het ogenblik dat de terugbetaling ook effectief in het gedrang komt. Het grote voordeel is dat je op het ogenblik van de kredietovereenkomst kosten uitspaart. Het grote nadeel is dat deze hypothecaire volmacht altijd op de proppen komt op het ogenblik dat je als kredietnemer het net al financieel moeilijk hebt. De kosten van een omzetting van een hypothecaire volmacht in een hypotheek zijn dezelfde als deze bij de onmiddellijke vestiging van een hypotheek.
FEBELFIN (de Federatie van Belgische Financiële Instellingen) bevestigt dat een aanvraag tot uitstel van kapitaalsaflossing in het kader van de corona-maatregelen geen aanleiding geeft tot de omzetting van een hypothecaire volmacht in een effectieve hypotheek. Hieraan zijn wel enkele voorwaarden verbonden:
- De onderneming of organisatie heeft bij alle banken aan haar contractuele kredietverplichtingen voldaan gedurende de laatste twaalf maanden voorafgaand aan 31 januari 2020 en doorloopt geen actieve kredietherstructurering
- De onderneming of organisatie had geen achterstal op haar lopende kredieten of bij de belastingen of sociale zekerheidsbijdragen op 1 februari 2020 of de onderneming had minder dan dertig dagen achterstal op haar lopende kredieten of bij de belastingen of sociale zekerheidsbijdragen op 29 februari 2020
Voldoe jij niet aan deze voorwaarden en vraag je toch uitstel van kapitaalaflossing, loop je dus wel degelijk een risico op bijkomende kosten voor de omzetting van een hypothecaire volmacht.
‘Algemene’ hypothecaire volmachten
Standaard vestigen banken ‘algemene’ hypothecaire volmachten die slaan op ‘alle huidige en toekomstige goederen’. Met ‘algemeen’ wordt aangeduid dat de volmacht hypotheek niet enkel het krediet waarborgt dat de aanleiding vormde voor de vestiging ervan. De volmacht hypotheek waarborgt met andere woorden alle schulden die je op een bepaald ogenblik hebt bij je bank, ook kortlopende kredieten zoals kaskrediet of straight loan. Zowel kredieten die je voor de hypothecaire volmacht hebt afgesloten als kredieten die je erna afsluit.
Met ‘alle huidige en toekomstige goederen’ wordt aangeduid dat de bank aan de hand van deze volmacht een hypotheek kan vestigen, niet enkel op de onroerende goederen die in de akte worden opgesomd maar eveneens op alle andere goederen waarop de volmachtgever op het ogenblik van de omzetting eigenaar is. Aangezien een volmacht hypotheek niet tegenstelbaar is aan derden zou je als waarborggever immers het betreffende onroerende goed in theorie kunnen verkopen zonder dat de bank hiervan op de hoogte wordt gesteld.
Omzetting hypothecaire volmacht naar effectieve volmacht
Een omzetting van een hypothecaire volmacht wordt vaak door de bank niet gecommuniceerd met de klant om te vermijden dat andere schuldeisers naar aanleiding hiervan net hetzelfde zouden doen en misschien wel net voor hen een effectieve inschrijving bekomen. Dit zou betekenen dat bij een eventuele uitwinning de andere schuldeiser eerst wordt uitbetaald en daarna pas de bank.
Conclusie
Enkel de terugbetaling van het kapitaal wordt uitgesteld, de betaling van intresten niet. Hoewel je geen dossierkosten worden aangerekend, wordt het krediet in totaliteit wel duurder omdat de looptijd toeneemt en dus ook de totale intrestkost. Val jij onder de voorwaarden van het akkoord, dan hoef je niet onmiddellijk te vrezen voor bijkomende kosten naar aanleiding van een wijziging in de zekerheden zoals een omzetting van een hypothecaire volmacht. Voldoe je niet aan al de voorwaarden, dan loop je op dat vlak wel degelijk risico. Dit is een beslissing van de bank waar je als ondernemer weinig invloed op hebt. Overweeg je een uitstel van betaling aan te vragen voor je kredieten, hou dan zeker rekening met deze informatie.