Als je op het mestbankloket naar jouw bemestingsprognose kijkt, zie je voor de parameter stikstof twee normen: dierlijk N en werkzame N.

De werkzame stikstof is de hoeveelheid stikstof uit meststoffen, die het gewas het eerste jaar nuttig kan gebruiken. Om de toegelaten bemesting te berekenen, zijn er werkingscoëfficiënten noodzakelijk. Deze coëfficiënten geven de N-werking voor verschillende mestsoorten weer. De coëfficiënt voor kunstmest is bijvoorbeeld 100%. Dit wil zeggen dat alle eenheden N die je toedient ook snel beschikbaar zijn in dat eerste jaar.

Tabel 1. Percentages werkzame stikstof volgens mestsoort
Soort meststof Werkingscoëfficiënt
Kunstmest, spuistroom en effluenten 100%
Vloeibare dierlijke mest en vloeibare andere meststoffen  (uitgezonderd effluenten en spuistroom)

60%

Vaste dierlijke mest, boerderijcompost en traagwerkende meststoffen 30%
Bemesting door begrazing van vee 20%
Gecertificeerde GFT- en groencompost 15%

Let op: voor de norm dierlijk N mag je deze werkingscoëfficiënten niet toepassen. Een voorbeeld: stel je wil een dosis van 170 kg N/ha uit rundveedrijfmest met een inhoud van 4,8 kg N/ton toedienen dan is dit ongeveer 35 ton/ha. Je hebt dan 168 dierlijke eenheden stikstof opgebracht (= 35 ton x 4,8 kg N/ton).  Drijfmest heeft een werkingscoëfficiënt van 60%. De 35 ton rundveedrijfmest bevat dan 101 kg werkzame N (= 168 kg N x 60%). Die hoeveelheid moet je mee in rekening brengen, voor de norm voor werkzame N. 

 

    Toegediende hoeveelheid
 

P2O5

Werkzame N Dierlijke N
Bemesting 1 op wintertarwe
Gebruik van 2 fracties ammoniaknitraat (samenstelling 27% N)
-    310 kg KAS = 84 kg werkzame N
-    275 kg KAS = 74 kg werkzame N
0 158 0
Gebruik dierlijke mest: 60 kg N rundveedrijfmest op de stoppel voor het vanggewas (4,8 kg N/ton -1,4 kg P2O5/ton– 60% werkingscoëffciënt) = 12,5 ton 17,5 36 60
Totaal meststoffen gebruikt 17,5 194 60
Bemesting 2 op wintertarwe
Gebruik van 2 fracties vloeibare N (samenstelling 30% - 100% werkingscoëffciënt) 
-    310 kg vloeibare stikstof (=93 kg werkzame N)
-    285 kg vloeibare stikstof (= 86 kg werkzame N)
0 179 0
Totaal meststoffen gebruikt 0 179 0

In het huidige decreet geldt de bedrijfsbenadering van de bemestingsruimte. Tenzij het perceel bemestingsbeperkingen heeft door de 2GVE-regelgeving of door een beheerovereenkomst, kan je jouw bemesting op perceelsniveau aanpassen. Belangrijk is dat de normen op bedrijfsniveau niet overschreden worden. Door de bedrijfsbenadering kan je dus op bepaalde percelen meer bemesten, maar dan kan je op andere percelen niet meer bemesten tot de wettelijke bemestingsnormen. Binnen de bedrijfsbenadering is er echter wel een beperking voor de stikstofnormen. Er mag niet meer dan het dubbele van de maximale normen op het perceel opgebracht worden. Minister Demir heeft aangekondigd dit te willen herzien maar voorlopig is dat nog niet van kracht. Voor fosfaat geldt die beperking niet.

Voor derogatiebedrijven geldt, sinds 2020, de bedrijfsbenadering niet meer voor stikstof afkomstig uit dierlijke mest. Dat wil zeggen dat op elk perceel van het bedrijf, ook de niet-derogatiepercelen, maximaal de norm dierlijke stikstof mag toegepast worden.
 

Meer weten?

Heb je vragen over de berekening van de dosis werkzame N op een perceel? Neem dan contact op met jouw milieuadviseur.

 

Jan Meykens
Jan Meykens
productmanager milieu