Een bankgift registreren: niet verplicht, toch nuttig
Als ondernemer kun je niet vroeg genoeg aan later denken. Neem nu je vermogensoverdracht, waar toch flink wat belastingen bij komen kijken. Een hand- of bankgift biedt gelukkig een uitweg: daarmee vermijd je al de schenkbelasting, maar nog niet de erfbelasting. Tenzij je je hand- of bankgift tóch registreert. Best complex dus … Wij vlooiden de wirwar aan wetgeving voor je uit.
In België ben je in principe verplicht om voor elke schenking een notariële akte bij de notaris te laten opstellen. Aan je notaris betaal je dan een schenkbelasting, die hij of zij doorstort naar het registratiekantoor. Gegeerde uitzonderingen hierop zijn de zogeheten hand- en bankgiften. Die hoef je niet te registreren, waardoor je de schenkbelasting handig en juridisch correct omzeilt.
De handgift: iets doorgeven
De eenvoudigste manier van schenken is letterlijk geven: een handgift houdt in dat je je gift (geld, juwelen, kunstwerken, meubels …) van hand tot hand doorgeeft. Die goederen moeten wel ‘materieel overdraagbaar’ zijn. Je kunt dus geen handgift doen van aandelen of vastgoed.
De bankgift: overschrijven
Bij een handgift van geld moet de ontvanger dat geld in principe in eigen persoon ophalen en nadien op een rekening storten. Best omslachtig, dus vandaag wordt ook aanvaard dat die gift via een overschrijving gebeurt. In dat geval spreken we van een onrechtstreekse gift of bankgift.
Geen formaliteiten, noch registratieverplichting
Een hand- of bankgift moet niet geregistreerd worden, maar het mag wél. Je betaalt dan een lagere schenkbelasting: tussen ouders en kinderen bedraagt het tarief in Vlaanderen 3%, in Wallonië 3,3%.
De hand-of bankgift is bovendien aan geen enkele andere formaliteit onderworpen. Je moet bijgevolg niet noodzakelijk begeleidende documenten opmaken bij de transactie of overschrijving. Toch is het in vele omstandigheden nuttig om een begeleidende schenkingsbrief (pacte adjoint) op te maken, namelijk:
1. Discussies in de familie
Met een schriftelijk bewijs vermijd je dat er later ruzie ontstaat bij je erfgenamen. Zonder bewijs zou een familielid een schenking uit het verleden in vraag kunnen stellen.
2. Een erfbelasting
Als een schenker in de drie jaar na zijn hand- of bankgift overlijdt, moet de ontvanger een erfbelasting betalen. En die bedraagt veel meer (3% tot 27% – vererving rechte lijn – Vlaams Gewest) dan de schenkbelasting. Een officieel document bewijst dat een hand- of bankgift meer dan drie jaar voor het overlijden plaatsvond. Het strekt bijgevolg tot aanbeveling ervoor te zorgen dat je begeleidende schenkingsbrief een vaste datum verkrijgt. Dit kan door de brief aangetekend te verzenden, waardoor je een sluitend bewijs verkrijgt van de datum waarop de schenking werd uitgevoerd.
Dat helpt klaarheid te scheppen mochten je erfgenamen later in de clinch gaan en bijvoorbeeld beweren dat de begunstigde het geld niet geschonken kreeg maar je sluiks afhandig maakte of dat het eigenlijk een lening betrof.
3. Vergissingen rond vormvereisten
Wanneer je een bankgift – lees: overschrijving – doet, is het belangrijk dat je in de mededeling de term ‘schenking’ vermijdt. Vermeld je ze toch, dan zou je overschrijving strikt gezien als rechtstreekse schenking beschouwd kunnen worden. Een notariële akte en hoge schenkbelasting zijn dan verplicht. Met een aangetekende brief kun je bewijzen dat het om een onrechtstreekse schenking ging.
De bewijsdocumenten
Als bewijs van een handgift volstaat een aanvaardings- of bedankingsbrief van de ontvanger. Het bewijsdocument van een bankgift kan bestaan uit twee aangetekende brieven, of een document dat door beide partijen samen werd opgesteld – het ‘pacte adjoint’ genoemd. In het geval van de bankgift moeten het document of de twee brieven zowel door de schenker als de ontvanger ondertekend zijn.
Hoe en waar registreren?
De registratie van een hand- of bankgift gebeurt nog altijd op een federaal registratiekantoor. Naast het bewijsdocument (de aangetekende brieven of het ‘pacte adjoint’) en een kopie daarvan, moet je er ook een fiscale verklaring indienen. Daarin vermeld je:
- de fiscale woonplaats van de schenker
- de verkoopwaarde van de schenking
- de relatie tussen schenker en ontvanger
- het rijksregisternummer van de schenker en ontvanger
Nadien wordt alles doorgestuurd naar de Vlaamse Belastingdienst. Je lagere schenkbelasting betaal je ter plaatse in cash, cheque of via overschrijving.
Een schenking: herroepelijk of niet?
Een schenking is enkel herroepelijk wanneer de voorwaarden of lasten die aan de schenking werden gekoppeld niet gerespecteerd werden. Een rechter beslist hierover. Er is wel één uitzondering: een schenking tussen echtgenoten is altijd herroepelijk door de schenker, tenzij anders bepaald in het huwelijkscontract.
Advies gewenst bij je successieplanning?
Contacteer een SBB-kantoor in je buurt: onze experten helpen je graag op weg.
