Starten als zelfstandig advocaat: hoe bereid je je voor?

Na het behalen van je master in de rechten staat je een spannend vervolg te wachten. Kies je voor de advocatuur, dan ga je de komende drie jaar aan de slag als stagiair(e)-advocaat en word je meteen ook officieel zelfstandige. Dat laatste houdt in dat je vóór je start nog een aantal formaliteiten in orde moet brengen. Geen paniek: dit handig stappenplan – en een boekhouder aan je zij – helpen je vlot op weg.

1. Regel je stageplek

Je carrière als advocaat start met een stage. Tijdens die drie jaar neemt je stagemeester – je ‘patroon’ – je onder zijn vleugels en maakt hij je wegwijs in de advocatuur. Zoek je nog een stageplaats? Op de site van de Orde van de Vlaamse Balies (OVB) ontdek je bij welke advocaten er nog een plek vrij is.

2. Leg je advocateneed af

Je mag pas aan je stage beginnen wanneer je de advocateneed hebt afgelegd. Je legt die af bij de start van het gerechtelijk jaar, in september dus. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je je diploma en een attest van nationaliteit neerleggen bij de griffie van het hof van beroep. Na je eedaflegging, verschijnt je naam op de lijst van stagiair(e)s-advocaten en ben je volwaardig advocaat. Vanaf dan mag je pleiten en je toga dragen.

 

De baliebijdrage

Elke advocaat, en dus ook jij als stagiair(e), betaalt een baliebijdrage. Die omvat onder meer de bijdrage voor de OVB en je verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering, die de kosten dekt voor fouten die je maakt in het kader van je beroep. Elk jaar wordt per balie beslist hoeveel de bijdrage bedraagt.

 

3. Volg je beroepsopleiding

Als stagiair(e) moet je tijdens je eerste jaar een bijkomende beroepsopleiding volgen. Die bestaat uit een aantal vakken, zoals deontologie en strafprocesrecht, waarvoor je een examen aflegt. Via de OVB kan je je online voor deze opleiding inschrijven. Verder moet je enkele uren ‘pro Deo’ (gratis) pleiten.

Zodra je je beroepsopleiding hebt afgerond, krijg je een 'bekwaamheidsattest tot het uitoefenen van het beroep van advocaat’, kortweg B.U.B.A.-attest genoemd.

4. Open een zakelijke rekening

Je opent best een zichtrekening specifiek voor je zelfstandige activiteit. Zo kan je voorkomen dat privé- en beroepstransacties worden gemengd en de fiscus meekijkt in je private rekening.

5. Registreer je in de KBO

Als zelfstandige moet je je inschrijven in de KBO: een databank die alle ondernemersgegevens in België verzamelt. Zodra dat gebeurd is, krijg je je verplichte ondernemingsnummer. In de praktijk hoef je dit niet zelf te doen: je kan hiervoor terecht bij een erkend ondernemingsloket of je boekhouder.

Naast je ondernemingsnummer heb je ook een btw-nummer nodig. Dit verloopt via een btw-controlekantoor, maar in de praktijk kan ook je boekhouder of ondernemingsloket hiervoor instaan.

 

Vrijstelling voor stagiair(e)s

Als stagiair(e)-advocaat krijg je een vrijstelling: je moet geen btw aanrekenen aan het kantoor waar je werkt en geen btw-aangifte indienen. De jaarlijkse btw-listing is wel verplicht. Een boekhouder maakt je hier wegwijs in.

 

6. Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds

Als zelfstandige heb je geen werkgever, en dus niemand die voor je sociale zekerheid instaat. Daarom moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Aan die instantie betaal je elk kwartaal sociale bijdragen. In ruil daarvoor krijg je een aantal sociale rechten, zoals kinderbijslag en een ziekteverzekering.

7. Na je stage: schrijf je in op het tableau

Na je stage en het behalen van je B.U.B.A.-attest kan je je inschrijven op het tableau van de Orde van Advocaten. Daarvoor moet je een dossier neerleggen op het secretariaat van de Orde. Eenmaal je aanvraag is goedgekeurd, is je stage helemaal voltooid en kan je advocatencarrière écht beginnen.

Vragen over je verplichtingen en/of financiën als beginnend advocaat?

Maak vrijblijvend een afspraak met een SBB-startersadviseur. Hij of zij helpt je graag op weg!

Niels Van Rijsselberghe
Niels Van Rijsselberghe
consultant accountancy & fiscaliteit