Btw-vrijstelling zelfstandige groeperingen: de voorwaarden

Veel vrije beroepers werken samen in een zelfstandige groepering, de vroegere ‘kostendelende vereniging’. Onder specifieke voorwaarden kan zo’n samenwerkingsverband genieten van een btw-vrijstelling. In deze blog lees je waar je zoal rekening mee moet houden.

Binnen een zelfstandige groepering kan je als vrije beroeper samen met collega’s (medische) apparatuur kopen, een praktijkruimte huren of kopen, IT-infrastructuur aankopen enzovoort. Voor deze samenwerkingsverbanden voorziet de wetgeving onder bepaalde voorwaarden een btw-vrijstelling.

Concreet: als beroepsbeoefenaar die volledig of deels vrijgesteld is van btw, kan je kosten doorrekenen aan de leden zonder dat er btw moet worden aangerekend. Dat kan onder deze – recent vernieuwde – voorwaarden:

1. Duurzame samenwerking

De leden van het samenwerkingsverband werken duurzaam – lees: op lange termijn – met elkaar samen. Eventuele vervangingscontracten komen dus niet in aanmerking voor de btw-vrijstelling.

2. 50% vrijgestelde activiteiten

Minstens de helft van de omzet van de leden van het samenwerkingsverband moet vrijgesteld zijn van btw.

Voorbeeld: een arts die meewerkt aan klinische studies, genereert met zijn activiteiten zowel vrijgestelde (verzorging van patiënten) als btw-belaste omzet (onderzoek). Hoewel hij mogelijk kan genieten van een bijzondere btw-regeling voor klinische studies, wordt hij toch als een gemengde btw-plichtige beschouwd. Zolang zijn omzet uit verzorging goed is voor minstens de helft van zijn omzet, levert dit echter geen problemen op.

 

3. Diensten wel, goederen niet

Er mogen alleen diensten – geen goederen – worden doorgerekend die jij en je collega’s nodig hebben om je beroepsactiviteit uit te oefenen. Bijvoorbeeld: het gebruik van een scanner, gemeenschappelijke IT-infrastructuur, het delen van een praktijkruimte …

Deze diensten moeten ook direct nodig zijn voor de vrijgestelde activiteit van de leden.

4. Geen winstoogmerk

De vergoeding die je betaalt voor de gebruikte diensten, mag enkel de terugbetaling vertegenwoordigen van je aandeel in de totale kost van het samenwerkingsverband. Stel dat er op het einde van het jaar toch een tegoed zou staan op de rekening van groepering, dan mag dat enkel worden gebruikt om toekomstige kosten mee te dekken. Verder moeten alle leden inzage krijgen in de kostenafrekening.

5. Geen oneerlijke concurrentie

De toepassing van de btw-vrijstelling mag niet voor concurrentieverstoring zorgen.

6. Niet voor verticale samenwerkingen

Enkel maatschappen, kostenassociaties en middelenvennootschappen komen in aanmerking voor de btw-vrijstelling. Binnen een verticale samenwerking moet dus wél btw worden aangerekend. Mogelijk zijn er wel een andere vorm van btw-vrijstelling mogelijk, zoals de vrijstelling voor kleine ondernemers of onroerende verhuur. En specifiek voor verpleegkundigen: de vergoeding die de leidinggevende zelfstandige ontvangt voor coördinatie kan wel onder de gewone vrijstelling als verpleegkundige vallen.

In deze blogpost lees je meer over de verschillende samenwerkingsvormen voor vrije beroepers en groepspraktijken.

7. Meldingsplicht

Komt je samenwerkingsverband in aanmerking voor de btw-vrijstelling, dan moet je je aanmelden bij je lokale btw-controle met deze documenten: een ledenlijst, een omschrijving van de activiteiten van elk lid en een kopie van de samenwerkingsovereenkomst. Wacht hier niet te lang mee, want binnen de maand na de oprichtingsdatum moet dit in orde zijn. En laattijdige melding kan je een boete opleveren.

 

Wil je weten of je samenwerkingsverband in aanmerking komt voor een btw-vrijstelling?

Een SBB-startersadviseur zoekt voor je uit of je aan de voorwaarden voldoet of welke formaliteiten eventueel nog in orde moeten worden gebracht. 

Sofie Libotton
Sofie Libotton
regiodirecteur advies